یک line reactor (که به عنوان “ چوک ورودی ” نیز شناخته می شود) یکی از ملزومات جانبی درایو فرکانس متغیر (VFD) است.
از اینورتر شما حفاظت میکند و همچنین از شبکه توزیع نیز در برابر انتشار هارمونی های تولیدی اینورتر ها جلوگیری میکند.
از نظر گروه مهندسی الکترومارکت در پروژه نصب و مونتاژ یک تابلو اینورتر استاندارد حتما باید از چوک ورودی و چوک خروجی استفاده شود.
چوک ورودی
چوک ورودی از یک بوبین سیم پیچی تشکیل شده است که در هنگام عبور جریان از آن، یک میدان مغناطیسی را تشکیل می دهد.
این میدان مغناطیسی میزان افزایش جریان را محدود کرده، و از اینرو چوک ورودی هارمونیک ها را کاهش می دهد و درایو را از امواج بلند و ایجاد هارمونی های (THDI) و (THDV) که بارز ترین این هارمونی ها هستند روی سیستم قدرت محافظت می کند.
دو نوع اصلی از چوک ورودی (راکتورهای) مورد استفاده در درایوهای فرکانس متغیر وجود دارد:
- AC و DC. هنگامی که یک چوک AC مابین درایو و سیستم قدرت (برق ورودی) قرار داده می شود، از آن به عنوان چوک ورودی AC یاد می شود.
- هنگامی که یک چوک DC در لینک DC درایو فرکانس متغیر جای داده می شود، به عنوان یک راکتور یا چوک لینک DC شناخته می شود.
بهتر است برای حذف کامل تر و حفاظت دقیق تر از شبکه و اینورتر و خصوصا از خازن های لینک DC از هر دو نوع چوک استفاده شود هم از چوک ورودی و هم از چوک لینک DC .
توصیه میشود مقاله فوق مطالعه شود: کاهش خطرهارمونیک ها دراینورتر فرکانس متغیر
“هر دوی راکتورهای AC و DC جریان های هارمونیکی را محدود می کنند.
اما، مزیت قابل توجه چوک ورودی (راکتورهای AC) محفاظت از کل VFD اینورتر در برابر امواج بلند و جلوگبری از ورود نوسانات به سیستم قدرت شبکه است زیرا چوک در بین سیستم قدرت و ترمینالهای قدرت ورودی در درایو قرار گرفته اند.
اثرات مثبت نصب چوک ورودی:
- از لغزش ولتاژ اضافی جلوگیری می کنند،
- قابلیت اطمینان
- طول عمر VFD را افزایش می دهند،
- عامل توان کل را بهبود میدهند
- لغزش آزار دهنده را کاهش میدهند.
چوک ورودی ،راکتورهای خطی دستگاه های محدودکننده ی جریان هستند و به علت امپدانس شان، مخالف تغییرات سریع جریان ها هستند.
چوک ورودی هر گونه جریان گذرا را کنترل کرده و هر گونه جریان اوج را محدود میکند.
چنین مقاومتی در برابر تغییر بر حسب اهم به عنوان امپدانس AC XL اندازه گیری می شود و به صورت زیر محاسبه می شود:
XL = ۲ π f L (اهم) که در آن:F = فرکانس نمونه هایی از فرکانس های هارمونیک:
هارمونیک (۶۰ هرتز) | فرکانس (هرتز) |
۵ام | ۳۰۰ |
۷ام | ۴۲۰ |
۱۱ام | ۶۶۰ |
Hx10-5 — میکرو هنریز (µH) ،H x 10-3 — میلی هنریز (mH)، اندوکتانس بر حسب هنریز (H) L =
با بازرسی فرمول XL، چوک ورودی، راکتور خطی مستقیما متناسب با فرکانس (F) و اندوکتانس (L) است. این در صورتی است که، چنانچه امپدانس یک چوک ورودی (راکتور خطی) در ۶۰ هرتز برابر ۱۰ اهم است، سپس در هارمونیک پنجم (۳۰۰ هرتز)، امپدانس ۵۰ اهم است. اگر اندوکتانس (L) افزایش یافته باشد، سپس امپدانس نیز متناسبا افزایش خواهد یافت.
افزایش امپدانس چوک (راکتور خطی) جریان درون خط را کاهش خواهد داد. هر چه فرکانس (هرتز) بالاتر باشد، جریان کمتر خواهد شد. مقاومت دی سی چوک ورودی (راکتور خطی) (R -اهم) در طراحی خود بسیار پایین است تا فقدان های قدرت پایین باشند (وات – I2R).
چوک ورودی، (راکتورهای خطی) توسط درصد امپدانس، ولتاژ و جریان رتبه بندی می شوند. اما، آنها با درصد امپدانس، ولتاژ و قدرت اسب بخار موتور برآورد می شوند. قدرت اسب بخار نرخ جریان لازم برای راکتور خطی را تعیین می کند.
راکتورهای خطی با امپدانس، ولتاژ و جریان رتبه بندی می شوند.
-
امپدانس (درصد امپدانس از بار Z)
امپدانس بار (Z) توسط این فرمول محاسبه می شود:
Z = V/I که در آن: Z = امپدانس بار (اهم)، V = ولتاژ خطی (ولت)، و I = جریان خطی (آمپر)
این درصد امپدانس بار افت ولتاژ سراسر چوک (راکتور خطی) را نیز تعیین می کند.
به عنوان مثال، یک چوک (راکتور خطی) ۵ درصد دارای یک افت ولتاژ ۵ درصدی خواهد بود.
-
رتبه بندی ولتاژ
از آنجایی که یک چوک ورودی (راکتور خطی) دستگاهی حساس به جریان است، رتبه بندی ولتاژ به عنوان قدرت اسب بخار و ولتاژ ماکسیمم برای مسائل مربوط به عایق نیاز است.
از این دستگاه برای تعیین رتبه بندی جریان، در هنگامی که تنها ولتاژ و قدرت اسب بخار در اختیار است، نیز استفاده می شود.
-
رتبه بندی جریان (آمپر)
این جریان مورد نیاز برای بار(ها) است و جموع جریانی است که به سمت بار(ها) و درون راکتور در جریان است. این جریان بر حسب آمپر محاسبه می شود.
کاربرد های معمول چوک های ورودی AC به این گونه اند:
- پمپ های نفت و گاز
- میدان های آبیاری
- تصفیه آب
- HVAC
- صنایع فولاد
- خمیر و کاغذ
- براده برداری
- اکسترودر ها
بنابراین، در صورتی که شما یک VFD داشته باشید،
چرا باید از آن استفاده کنید؟ به خواندن مقاله ی چگونه line reactor به درایو فرکانس متغیر کمک می کند؟
گروه مهندسی الکترومارکت در خدمت شما است.
مطالب الکترومارکت را در کانال تلگرام الکترومارکت دنبال کنید.
سلام وقت شما بخیر.
با تشکر از مطالب مفیدتون.
تلورانس جریانی در فاز های ورودی درایو ها ناشی از چیست؟(با افزایش فرکانس این تلورانس تا ۵ آمپر نیز بالا می رود)
تلورانس جریانی بین فاز های ورودی تا چه رنجی مجاز است و آسیب زا نیست؟
تلورانس جریانی در فاز های خروجی ناشی از چیست؟
تلورانس جریانی بین فاز های خروجی تا چه رنجی مجاز است و آسیب زا نیست؟
ایا استفاده از چوک ورودی به حذف تلورانس جریانی ورودی و چوک خروجی به حذف تلورانس جریانی خروجی کمک میکند؟
مهندس سلام ممنون در مورد توضیحات خوبتون،بنده می خواهم بدانم چوک ورودی چگونه و بر چه اساسی مدل ان را باید انتخاب کنم و همچین چوک لینک dc ممنون میشم راهنمایی کنید؟
مهندس سلام ممنون در مورد توضیحات خوبتون،بنده می خوام بدانم چوک ورودی چگونه و بر چه اساسی مدل ان را باید انتخاب کنم و همچین چوک لینک dc، ممنون میشم راهنمایی کنید؟
مهندس جان سلام. سایتتون واقعا یه رفرنس قوی در حوزه راه اندازی درایو و سیوینگ انرژی هستش. آدم لذت می بره. موفق باشید
ماشلاه واقعا ادم میبینه کیف میکنه این سطح از سواد و دانش رو. ممنونم ازتون جدا.
ممنون از لطف شما
سلام آقای مهندس
ممنون از سایت تون با مطالب مفید و کاربردی.
یک سوال از خدمتتون دارم:
ما در پروژه ای اینورتر ABB ، مدل ACS580 داریم. طبق کاتالوگ سازنه، این درایوها چوک DC در ورودی دارند(به صورت buil-in ) و نماینده آن مدعی است برای فاصله تا ۱۵۰ متر از موتور، فیلتر خروجی هم نیاز نیست. abb در خروجی درایو EMC filter ندارد.
سوال من این است که ۱- آیا فیلتر خروجی ارتباطی با طول کابل دارد؟ و این صحبت نماینده فروش درست است؟ ۲- با توجه به اینکه چوک dc در ورودی دارد، آیا نیازی به راکتور ac هم هست؟
ممنون می شوم راهنمایی بفرمایید.
سلام چوک dc برای کاهش سطح هارمونیک تولید شده و اصلاح ان در ساختار درایو است و همچنین حفاظت بیشتر از خازن های درایو و بر روی مثبت dc باس درایو قرار میگیرد نه در ورودی.
چوک ورودی برای بالا بردن سطح حفاظت در برابر نوسانات ورودی درایو و اسپیک های ولتاژی است و همچنین تاثیر بسیاری دارد در عدم ورود هارمونیک های تولیدی درایو بر روی شبکه.
چوک خروجی برای حذف هارمونیک های خروجی و اصلاح نسبی شکل موج خروجی است و معمولا در متراژ های بالای ۱۰۰ متر حتما توصیه میشود استفاده شود.
سپاس از نشر محبت، دانش و تجربه …
سلامت باشید ممنون از شما
سلام . تشکر بابت مقاله های بسیار کاربردی در را بطه با درایو .
آقای مهندس رجبی عملکرد فرکانس سوییچینگ در درایو چیست ؟ و چگونه فرکانس سوییچینگ را در درایو تنظیم کنیم ؟ ممنون
سلام خدمت شما دوست عزیز،
: PWM Frequency ، Chopper Frequency ، Carrier Frequency
همانطور که می دانیم در یک اینورتر در ابتدا برق ورودی DC شده و سپس به صورت پالس هایی با عرض متفاوت در خروجی ظاهر می شود و این پالس ها در نهایت و در کنار یکدیگر متناظر با یک شکل موج AC خواهد بود که به موتور اعمال می شود به شکل زیر دقت فرمائید.
به فرکانس پالس های ایجاد شده توسط اینورتر Frequency Carrier یا Frequency PWM می گویند.
توجه فرمائید که اگر این پارامتر عدد بزرگی باشد فرکانس سوئیچینگ IGBT زیاد خواهد بود و بر اساس آن تلفات حرارتی و جریانی زیاد خواهد شد.
در بعضی از مدل اینورتر ها مثل سانترنو ایتالیا سری پنتا sinus penta میتوان تنظیم فرکانس کریر رو به عهده اینورتر گذاشت که با توجه به دمای موتور و سطح جریان در بازه تعریف شده به صورت اتوماتیک تنظیم میشود مثلا بین ۳ تا ۱۰ کیلوهرتز.
توجه داشته باشید بالا بردن فرکانس کریر باعث تلفات جریانی و حرارتی اینورتر میشود و درواقع جریان خروجی قدری افزایش پیدا میکند و البته صدای صوت موتور با بالا بردن فرکانس کریر به کلی حذف میشود .
معمولا زمان نصب اینورتر در بیمارستان ها ،فست فود ها یا رستوران ها یا مراکزی که غیر صنعتی هستند و صدای کمی در محیط هست باید فرکانس کریر اینورتر رو به بالاترین سطح برد تا صدای صوت موتور به کلی حذف بشود.
در شرایط فوق میتوانید اینورتر رو یک رنج بالاتر انتخاب کنید تا بحث تلفات و مشکلات جریانی برای شما محدودیت ایجاد نکند.
نکته:بالا بردن فرکانس کریر بدون داشتن چوک خروجی باعث ایجاد نویز شدید در مجموعه و محیط نصب درایو و خصوصا کابل خروجی اینورتر به موتور میشود.
حتما توصیه میشود مقالات فوق را مطالعه فرمایید:
بررسی توان خازنی کابل + چالش ها و راه حل ها
چه مواردی باید درهنگام راه اندازی اینورتر مورد بررسی قرار گیرد؟
چگونه می توان از شر هارمونیک ها خلاص شد؟
فاصله گذاری کابل ها به عنوان ابزاری برای کاهش شدت نویز
اسپیک (نوسانات شدید)ولتاژ بالا (DV/ DT) و حفاظت موتور
در خدمت شما هستم .
متشکرم.
خواهش میکنم ممنون از شما دوست عزیز که الکترومارکت را دنبال میکنید.